Erbo-de-la-pato
Tussilago farfara
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pas-d'ase, Chavalino, Coujasso, Fueio-d'ounglo, Toussilage.
Noms en français : Tussilage, Pas-d'âne.
Descripcioun :L'erbo-de-la-pato flouris d'ouro à la fin de l'ivèr alor que i'a pancaro li fueio (soumbron li vièii fueio dessecado). M. Duplan :"Flouris sènso fueio, e lou colchique, es lou countràri [...] la flour e puei après la fueio" (O. Madon, op.cit. p. 161). Li fueio vènon à l'après, fan souvènt un tapis au sòu. Trachis dins li relarg umide e argelous souvènt en ribo de camin.
Usanço :Es uno planto vertuouso contro lou tussi, li brounchito e lou ràumi. Se pren en tisano o en fumigacioun de flour secado (o tuba). Li flour e li jòuini fueio soun manjadisso mai fau pas trop n'en prendre que caupon un alcalouïde empouisounant lou fege. "La fuelho de chavalino èro cuecho pèr lous pouorcs" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 61).
Port : Erbo
Taio : 8 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tussilago
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Ribiero
- Ouraias
- Limas
- Roubino de mountagno
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Tussilago farfara L., 1753
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763